شب تاسوعا به هیئت اباالفضل(ع) آران رفتم. مراسم خوبی با رعایت شیوه نامه بهداشتی ستاد ملی کرونا تشکیل شده بود. سخنران مراسم حجه الاسلام باغستانی بود خوب صحبت می کرد ولی دو گاف بزرگ داشت.

گاف اول در بیان حدیث امام صادق (ع) در رابطه با عظمت حضرت اباالفضل (ع) بود کلمه " صُلب " را " صَلب "  تلفظ کردند. امام صادق (ع) در شأن حضرت اباالفضل (ع) فرموده اند:

کانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِیٍّ نافِذَالبَصیرَه ، صُلبَ الإیمانِ جاهَدَ مَعَ أبی عَبدِاللّه ِو أبلى بَلاءً حَسَنا و مَضى شَهیداً . عموی ما عباس بن علی بصیرتی نافذ و بینشی عظیم و ایمانی استوار داشت، در محضر امام حسین جهاد کرد و در راه حضرتش ،جانبازی نیک کرد و به شهادت رسید.

گاف دوم در بیان تاثیر محیط بر رفتار، خطابه ای پُرخطا ابراز کردند. ایشان بیانی در بد دینی دانشگاهیان ابراز کردند و با نقل خاطره ای، آن را قرین به واقع نشان دادند. به پیشنهاد چند دوست دانشگاهی ، علی رغم میل باطنی از منابر نور ( = شبکه های اجتماعی) استفاده می کنم در نقد خطابه پرخطای ایشان چند تذکر می نویسم.

1- رباعی معروف منتسب به ابوعلی سینا ، مواضع دانشگاهیان را نشان می دهد:  

کفر چو منی گزاف و آسان نبود     *      محکم تر از ایمان من ایمان نبود    

                  در دهر یکی چون من و آن هم کافر   *   پس در همه دهر یک مسلمان نبود

2 – با اصول اقناعی نمی توان روح استدلال را مخدوش کرد. خطابه ، خطبه یا وعظ، سخنی است برای تحریک مردم به انجام یا ترک عملی از طریق تحریک عواطف و اقناع آن‌ها. در واقع در خطابه پیش از آن که اندیشه و فکر افراد مورد خطاب باشد، احساسات و عواطف آن‌ها را مخاطب قرار می‌دهند. آیین سخنوری را خطابت می‌گویند. سوفسطاییان از  بنیان گذاران و طرفداران  صنعت خطابه بودند. روح دانشگاه استدلال و برهان است نه خطابه . برهان یا استدلال ، مرکب از مقدمات یقینی که ذاتا نتیجه یقینی می‌دهد. غرض از برهان شناسایی حقیقت محض و بی پیرایه و زوائد است و تنها صناعتی است که انسان را به حقیقت می‌رساند، حقیقتی که قبول آن اجتناب ناپذیر است .

3 – روش تحقیق و بررسی مسایل مستحدثه درحوزه علوم اسلامی مانند حکمت متعالیه یا فلسفه اسلامی اختلاطی است. و در جوامع علمی نمی تواند پاسخ گوی مباحث مستحدثه باشد مگر آنکه با روش های تحقیق جدید که مبتنی بر اصول مدرنیته است همراه باشد.

4-  رشد مکاتب انحرافی از بطن دین زاییده شده است. تشیع انگلیسی ، عرفان های نوظهور و... ناشی از ارتزاق کنندگان از دین است . پسندیده است در حوزات مقدسه علمیه  اصول روش تحقیق جدید آموزش داده شود. متأسفانه آموزش در حوزات مقدسه علمیه ، پاسخ گویی به پرسش های جدید، مبتنی بر اصول سنتی است. در حالی که افراد با پرسشهای جدید به دنبال پاسخ های انتزاعی و ذهنی مبتنی بر ملاحظات سنتی نیستند بلکه دنبال پاسخ های عملیاتی و کاربردی هستند که به توانند مسایل مستحدثه و نیاز خود را مرتفع کنند.

امید داریم هیئات مذهبی به ویژه هیئت حضرت اباالفضل (ع) آران، با نگه داشتِ اصول سنتی خود، از ابزارهای مدرن استفاده کنند و بجای استفاده از مونولوگ (= تک گویی) به دیالوگ(= گفت و شنود) روی بیاورند . با استفاده از سخنرانان متعدد و موضوع واحد ، زمینه تفکر و آگاهی خَلَّاق را ایجاد کنند.