فاطمیه؛ سیطره تَوَلِّی و نسخ تَبَرِّی است.

بیانات روز سه شنبه 27 آبان ماه در پایان درس خارج فقه حضرت آیه الله یثربی- اَدامَ اللّهُ الوارِف – را شنیدم. نگرانی ایشان، مرا وادار به نوشتن این یادداشت کرد.

تَوَلِّی و تَبَرِّی از فروع دهگانه مذهب شیعه امامیه است و عده ای آن را جزء اصول دین می دانند که اشتباه است. زیرا اصول دین اعتقادی و متناسب با درک و فهم فرد است ولی فروع دین مطابقت عمل انسان با رفتار و مشی و بیان اولیا و بزرگان دین است. مفهوم تَأَسِّی و پیروی ازفرامین بزرگان مذهب شیعه دوازده امامی در فروع دین جاری و ساری است. گنجاندن تَوَلِّی و تَبَرِّی در اصول دین، راه را برای اعمال افراطی و تأمین منافع شخصی و گروهی باز می کند.

فرهنگ عزاداری شیعه سیطره تَوَلِّی آل الله و ائمه اطهار و یاران آنان بوده ، هست و خواهد بود. اخیراً در فرهنگ عزاداری شیعه، تَبَرِّی نقش بسیار پر رنگی داشته است. به نظر می رسد جابجایی تَوَلِّی و تَبَرِّی در فرهنگ عزاداری شیعه راه را برای دین باوری مردم سست کرده است حتی رفتار اجتماعی شیعیان را تحت تأثیر قرارداده است.

مفهوم نسخ ، واژه ای است که در علم اصول فقه مورد استفاده است که متاسفانه امروزه مفهومِ قولِ مشهور، جایگزین آن شده است و مانعِ ظهور و بروز مفهوم نسخ شده است. مرحوم میرزای قمی در قوانین الاصول جلد دوم صفحه 93 می‌گوید: رَفعُ الحُکمُ الشَّرعِی بِدلیلٍ شَرعِیٍ مُتأَخِرٍ عَلی وَجهٍ لَولاهُ لَکانَ ثابتًا. برداشتن حکم ثابت در شریعت ، به سبب پایان یافتن مدت زمان آن و انتفای مصلحت و ملاک آن می‌باشد.

شیعه ظرفیت حضور در مجامع جهانی را دارد. متأسفانه ظرفیت جهانی شدن اندیشه شیعه با دور افتادن از مبانی حَقِّ و محکم خود کاسته شده است و سیطره جهانی سازی غرب و شرق ناشی از قدرت آنان نیست ناشی از سستی و بی بنیانی ماست که نتوانسته ایم مبانی حَقِّ و محکم شیعه را مطرح کنیم. امیدوارم هیئت های مذهبی و مجامع مذهبی به سیطره تَوَلِّی بیش از پیش توجه کنند.