دولت مدرن ایرانی مَرضِ مُزمِن یک صد ساله دارد که قابل درمان است امّا هیچ دولت مردی نتوانسته است آن را معالجه کند. فرقی ندارد که رییس جمهور دارای چه تفکری است ؟ حکومت چه حکومتی باشد ؟ پهلوی باشد یا جمهوری اسلامی ؟  

اکنون تا چهارسال دیگر ابراهیم رئیسی ریاست جمهور ایران است شاید این ریاست هشت ساله شود امّا ابراهیم رئیسی باید در آتشی که قرار گرفته است داغی بر زخم مزمن صد ساله بزند و آن را درمان کند. امام علی (ع) خطاب به درخواست های نامعقول یاران خود فرمود : وَ إِذَا لَمْ أَجِدْ بُدّاً، فَآخِرُ الدَّوَاءِ الْكَيّ. (= هرگاه چاره ای نیافتم آخرین درمان داغ است.)

مرض مزمن دولت مدرن ایرانی ، هم ترازی جهل مقدس و جهل فرهیختگی است . جهل مقدس جهلی است که بُعد قدسی دارد. در چنین جهلی، شخص جاهل در جهل می سوزد، ولی برای خدا می سوزد. گرسنگی، فقر، فلاکت، بیماری، جنگ و دشمنی، جنایت، آدمکشی، ایذا و آزار بـــه همنوع همه را به قصد قربهً الی الله  تحمل می کند و جالب این اســـت که از هرگونه روشـــنگری هم می هراسد آن هم برای خدا. در جهل قُدسی شـــخص جاهل با نهادی همراه می شود به نام «اعتقاد»؛ یعنی برای چنین انســـانی، اعتقاد به جای تفکر می نشیند . جهل مقدس می‌تواند فاجعه به بار آورد مانند فاجعه عاشورا که پیامد و برآمده از جهل مقدس است. این عنوان را سیدنا الاستاد مصطفی محقق داماد از «جوردانو برونو» گرته گرفته است. جوردانو برونو ( زاده ۱۵۴۸م – درگذشته ۱۶۰۰م ) کشیش و فیلسوف و کیهان‌شناس ایتالیایی ، عقایدش مخالف تعلیمات کلیسای کاتولیک بود به حکم دادگاه تفتیش عقاید و با موافقت پاپ کلمنت هشتم در شهر رم سوزانده شد. به همین دلیل او را از شهدای علم می‌دانند. جوردانو برونو را در میدان روم بستند و دور آن هیزم جمع کردند هنگام آتش زدن او، پیرزنی جمعیت را می‌شکافد و از گوشه دستمالش یک قطعه چوب بیرون می‌آورد تا برای رسیدن به خدا در آتش زدن جوردانو برونو مشارکت کند. جوردانو برونو وقتی این صحنه را دید فریاد زد که نفرین بر آن جهل مُقدَّست .

جهلِ فرهیخته یا جهل سقراطی ، توهم دانایی است . نیکلاس کوزایی فیلسوف آلمانی ( زاده ۱۴۰۱م  ـ  درگذشته ۱۴۶۴م) مبدع واژه جهل فرهیخته است و نخستین گام برای رسیدن به دانایی را غلبه بر تَوَهُّم دانایی می داند. تَوَهُّمی که این روزها با قرار گرفتن افراد در وضعیت شبه اطلاعاتِ فضای مجازی ، شبکه های اجتماعی و رسانه‌ های گروهی، شدّت یافته است .

ابراهیم رئیسی از این آتشی که هیزمش جهل مقدس و جهل فرهیخته است بخواهد مانند حضرت ابراهیم (ع) بردًا و سلاماً خارج شود چاره ای ندارد که ارکان دولتش را از مقدس مآبان جاهل و فرهیختگان ناکارآمد تصفیه کند.

ابراهیم رئیسی باید نیک بداند که انقلاب مشروطه ، سلطنت قاجار و پهلوی ، دولتهای بعد از جنگ تحمیلی ، در آتش جهل مقدس و جهل فرهیخته سوختند.